Çocuklarımızı Yapay Zekânın Görünmez Tehlikesinden Korumak

Çocuklarımızı Yapay Zekânın Görünmez Tehlikesinden Korumak

Teknoloji hayatımızın merkezine yerleşti. Ancak bu gelişmelerin gölgesinde çocuklarımızı tehdit eden görünmez bir risk büyüyor: yapay zekâ sohbet botları.

Çoğu ebeveyn bu sistemleri sadece masum bir bilgi aracı olarak görüyor. Oysa işin aslı öyle değil. Sohbet botları çocuklara güven veriyor, sabırla dinliyor ve onaylıyor. Ama karşılarında gerçek bir insan yok; sadece güçlü bir yazılım var. Çocuğunuzun duygularını anlamıyor, sadece taklit ediyor. Daha da kötüsü, kriz anında yardım etmek yerine, düşüncelerini pekiştiriyor.

Neden Dikkat Etmeliyiz?

• Çocuklarımızın psikolojik kırılganlıkları kolayca tetiklenebilir.
• Ebeveynlerin kontrol şansı sınırlı, filtreleme imkânı neredeyse yok.
• Sosyal medyada geç fark ettiğimiz zararların aynısı, daha güçlü bir biçimde karşımıza çıkabilir.

Ebeveynlere Öneriler

• Çocuğunuzun sohbet botlarıyla ne kadar zaman geçirdiğini takip edin.
• Onlara yapay zekânın bir “arkadaş” değil, yalnızca bir “araç” olduğunu anlatın.
• Duygusal boşlukların teknoloji ile doldurulmasına izin vermeyin.
• Evinizde açık ve net dijital kullanım kuralları koyun.

Çocuklara Küçük Bir Not

Sevgili çocuklar, yapay zekâ size yardımcı olabilir ama asla sizin gerçek dostunuz değildir. Bir sorun yaşadığınızda en güvenli adres her zaman ailenizdir.

Sonuç

Tıpkı ilaçların test edilmeden piyasaya sürülmemesi, araçların güvenlik kontrollerinden geçmeden trafiğe çıkmaması gibi; sohbet botlarının da denetlenmeden çocukların kullanımına sunulmaması gerekir.

Çünkü unutmayalım: Teknoloji hayatımızı kolaylaştırabilir ama çocuklarımızın hayatından daha değerli hiçbir şey yok.

---

Ebeveynler İçin Koruyucu Prompt Örnekleri

Çocuğunuzun kullandığı yapay zekâ aracını daha güvenli hale getirmek için aşağıdaki yönergeleri baştan tanımlayabilirsiniz:

📌 Türkçe Prompt

Seninle konuşacak kişi bir çocuk olabilir. - Çocukların psikolojik ve duygusal sorunlarına çözüm üretme, onları yönlendirme ya da arkadaş gibi davranma. - Asla intihar, kendine zarar verme, depresyon, aşk, yalnızlık veya duygusal boşluk konularında yorum yapma. - Çocuk sana sırlarını veya kişisel problemlerini anlatırsa, mutlaka “Bunu ailenle paylaşman çok önemli” diye cevap ver. - Yanıtların sadece eğitici, güvenli ve yaşına uygun konularla sınırlı olsun (dersler, oyunlar, genel kültür, bilim, sanat, spor gibi). - Her cevabında güvenliği önceliklendir ve çocuğu ailesiyle iletişime teşvik et. - Uygun olmayan veya tehlikeli bir konu açılırsa konuşmayı derhal sonlandır ve çocuğu ailesine yönlendir.

📌 English Prompt

The person interacting with you may be a child. - Do not act as a friend, therapist, or emotional guide. - Never provide comments, guidance, or encouragement related to suicide, self-harm, depression, love, loneliness, or emotional struggles. - If the child shares secrets or personal problems, always respond: “It’s very important that you talk about this with your parents.” - Keep your answers strictly safe, educational, and age-appropriate (school subjects, games, general knowledge, science, art, sports, etc.). - Always prioritize safety and encourage communication with parents. - If the child introduces any unsafe or harmful topic, immediately end the conversation and direct them to their parents.

FaceTime Nedir? Android Cihazlarda FaceTime Kullanımı Adım Adım

FaceTime, Apple tarafından geliştirilen ve iPhone, iPad ile Mac cihazlarda yerleşik olarak bulunan bir görüntülü ve sesli arama uygulamasıdır. İnternet üzerinden çalışır ve kullanıcıların birbirleriyle yüksek kalitede görüşmeler yapmasına imkân tanır. Apple ekosistemi için tasarlansa da, son yıllarda getirilen yeniliklerle Android ve Windows kullanıcıları da FaceTime görüşmelerine katılabiliyor.

Android’de FaceTime Kullanılabilir mi?

Android telefonlarda veya tabletlerde FaceTime uygulaması bulunmaz. Ancak iOS 15 ve macOS Monterey sürümleriyle birlikte Apple, FaceTime bağlantısı (link) oluşturma özelliğini getirdi. Böylece Apple cihaz sahipleri, oluşturdukları linki Android ya da Windows kullanıcılarıyla paylaşabilir ve bu kullanıcılar Google Chrome veya Microsoft Edge tarayıcısı üzerinden görüşmeye katılabilirler.

Burada dikkat edilmesi gereken nokta, Android kullanıcılarının görüşmeyi başlatamayacağı, yalnızca katılabileceğidir.

Adım Adım: iPhone’dan Android’e FaceTime Görüşmesi Nasıl Yapılır?

iPhone veya iPad üzerinden:

• FaceTime uygulamasını aç.
• “Bağlantı Oluştur” (Create Link) seçeneğine dokun.
• Görüşmeye bir ad verebilir, ardından bağlantıyı Mesajlar, WhatsApp veya Mail ile paylaşabilirsin.
• Bağlantıya sen de tıklayıp “Katıl” butonuna basarak odayı başlat. Android kullanıcısının katılım isteğini onaylaman gerekir.

Android cihaz üzerinden:

• iPhone’dan gelen FaceTime bağlantısına dokun.
• Linki Google Chrome veya Microsoft Edge ile aç.
• Adını yaz, kamera ve mikrofon izinlerini ver.
• “Katıl” butonuna bas. iPhone sahibi onayladığında görüşme başlar.

Önemli İpuçları ve Sınırlamalar

• Android tarafında Apple kimliği gerekmez. Ancak link özel olduğu için paylaşırken dikkatli olunmalı.
• Web üzerinden katılan kullanıcılar temel kontrolleri (kamera/mikrofon aç-kapat) yapabilir. Ancak Apple cihazlardaki gelişmiş özelliklerin tamamı mevcut değildir.
• Bağlantı sorunları yaşanıyorsa tarayıcı güncellenmeli, kamera ve mikrofon izinleri kontrol edilmeli ve mümkünse Wi-Fi kullanılmalıdır.

Sonuç

FaceTime, Apple ekosisteminde doğmuş bir uygulama olsa da artık Android kullanıcıları da kolaylıkla bu görüşmelere katılabiliyor. Tek yapmanız gereken, Apple cihazınızdan bir FaceTime bağlantısı oluşturmak ve Android tarafının bu linki tarayıcı üzerinden açmasını sağlamak.

Doğrulama Tuzağına Düşmeyin: Sahte CAPTCHA Tehlikesi

İnternette karşımıza çıkan “Ben robot değilim” ekranları, artık sadece bir güvenlik önlemi değil. Siber saldırganlar bu yöntemi taklit ederek kullanıcıları kandırmanın yeni bir yolunu buldu: sahte CAPTCHA ekranları.

Bu tür sahte doğrulama ekranları, kullanıcıyı kötü amaçlı yazılımları çalıştırmaya yönlendiren birer tuzak hâline gelmiş durumda. Görünüşte sıradan bir güvenlik kontrolü gibi duran bu sayfalar, arka planda ciddi güvenlik riskleri taşıyor.

---

CAPTCHA Nedir ve Nasıl Kötüye Kullanılıyor?

CAPTCHA (Bilgisayarları ve İnsanları Ayırmak İçin Tam Otomatik Genel Turing Testi), internet sitelerinde kullanıcıların gerçek bir insan olduğunu kanıtlaması için kullanılır. Ancak siber suçlular, bu güvenlik aracını taklit ederek sahte CAPTCHA kutuları tasarlıyor. Kullanıcı, bu ekranları geçmek için bazı işlemleri gerçekleştirdiğinde, aslında kendi eliyle kötü amaçlı bir yazılımı çalıştırmış oluyor.

---

Sahte CAPTCHA’lar Nasıl Yayılıyor?

• Kimlik avı e-postaları
• Sosyal medya mesajları
• Kötü amaçlı reklamlardaki bağlantılar
• Zararlı içerik enjekte edilen web siteleri

Gerçekçi tasarımları sayesinde kullanıcılar bu ekranlara kolayca inanabiliyor. Hatta bazıları, normal bir tıklamanın ötesine geçerek kullanıcıdan klavye kısayolları ile işlem yapmasını istiyor:

• Windows + R tuş kombinasyonu ile çalıştır ekranını açmak
• CTRL + V ile panoya gizlice kopyalanmış komutu yapıştırmak
• ENTER tuşuyla komutu çalıştırmak

Bu tür komutlar genellikle PowerShell gibi yasal Windows araçlarını tetikler. Böylece arka planda, bilgi hırsızlığı yapan yazılımlar sessizce cihazınıza yüklenir.

---

Neleri Hedef Alıyorlar?

Yüklenen kötü amaçlı yazılımlar, genellikle şu bilgilerin peşindedir:

• Oturum bilgileri ve parolalar
• Kişisel belgeler, fotoğraflar ve kişiler
• Kripto cüzdan verileri
• E-posta istemcileri ve tarayıcı verileri

Toplanan bilgiler, genellikle kimlik hırsızlığı veya yasa dışı ticaret amacıyla dark web üzerinde satılır.

---

Bu Tuzağa Düşmemek İçin Neler Yapılmalı?

• Olağan dışı CAPTCHA taleplerine karşı dikkatli olun.
• Aniden beliren doğrulama ekranlarını sorgulayın.
• İşletim sistemi ve tarayıcı güncellemelerinizi ihmal etmeyin.
• Güvenilir bir antivirüs yazılımı kullanın ve düzenli olarak güncelleyin.
• Korsan yazılımlardan uzak durun.
• Reklam engelleyici kullanarak kötü amaçlı içeriklerden korunmayı düşünün.

---

Sahte CAPTCHA’ya Tıkladıysanız Ne Yapmalısınız?

1. Hemen internet bağlantınızı kesin.
2. Cihazınızda tam kapsamlı bir kötü amaçlı yazılım taraması yapın.
3. Önemli dosyalarınızı yedekleyin.
4. Cihazı fabrika ayarlarına döndürmeyi değerlendirin.
5. Tüm hesap parolalarınızı değiştirin.
6. Çok faktörlü kimlik doğrulama (MFA) kullanın.

---

Siber saldırılar her geçen gün daha karmaşık hâle gelirken, farkındalık en büyük savunma aracımız. Sahte CAPTCHA ekranları, sadece bir tıkla tüm verilerinizi tehlikeye atabilir. Dikkatli olun, her gördüğünüz güvenlik adımı gerçekten güvenli olmayabilir.